Ocena ryzyka zawodowego - do czego służy i kto ją przeprowadza?

Każdy z nas marzy o bezpiecznym i dopasowanym miejscu pracy. Każda umowa zlecenie czy umowa B2B zwykle jest dokładnie weryfikowana i sprawdzana pod kątem poprawności zarówno przez pracodawcę jak i pracownika. Jednocześnie przyjęło się, że praca w niektórych zawodach i miejscach wiąże się z większym ryzykiem niż w innych. Okazuje się, że kluczową kwestią staje się ocena ryzyka zawodowego, która pomoże poznać odpowiedzi na wiele pytań. Wobec tego, co to jest ocena ryzyka zawodowego?

Co to jest ocena ryzyka zawodowego?

Ocena ryzyka zawodowego w dalszym ciągu wzbudza wiele pytań wśród pracodawców oraz pracowników. Okazuje się, że cały proces - w dużym skrócie - polega na dokładnym sprawdzeniu miejsca pracy. Weryfikowane są głównie te czynniki, które mogą w pewien sposób zaszkodzić pracownikom lub nawet wyrządzić im krzywdę. Chcąc nieco dokładniej odpowiedzieć na pytanie: czym jest ocena ryzyka zawodowego?, można powiedzieć, że dzięki niej można sprawdzić, czy miejsce pracy spełnia określone normy i warunki. Każda umowa o pracę upoważnia pracowników do rozpoczęcia wykonywania swoich obowiązków. Jednak mogą oni odmówić w momencie, kiedy miejsce pracy - w ich opinii - stwarza niebezpieczne warunki. Jeśli działania, mające na celu ograniczenie chorób lub urazów zostały w danym przedsiębiorstwie zastosowane, wówczas firma oferuje wysokie standardy bezpieczeństwa.

Kto przeprowadza ocenę ryzyka zawodowego?

Rozpoznawanie i zarządzanie ryzykiem w miejscu pracy to proces nieustający. Może więc się pojawić pytanie kiedy i kto przeprowadza ocenę ryzyka zawodowego? Otóż na to pytanie nie da się udzielić jednoznacznej odpowiedzi. Zespoły powołane do tego typu działań mogą mieć różnorodny skład. Zasadniczo, ten kto przeprowadza ocenę ryzyka zawodowego może pochodzić z danej organizacji lub być całkowicie niezależny. Zespół może być wyznaczony przez pracodawcę, wówczas to on i kilku pracowników dokonują oceny, ale może też składać się z osób spoza organizacji. Odpowiadając więc na pytanie: ocena ryzyka zawodowego - kto robi?, można odpowiedzieć, że powinna być to osoba kompetentna. Z uwagi na to, do czego służy ocena ryzyka zawodowego, nie można pozwolić sobie na niedociągnięcie i kompromisy podczas przeprowadzania procesu. Samo monitorowanie sytuacji i ocena zagrożeń występujących w firmie jest kluczem do sukcesu. Tak więc, kto sporządza ocenę ryzyka zawodowego? Otóż jest to pracodawca wraz z pracownikami lub kompetentne organizacje z zewnątrz.

Jakie są metody oceny ryzyka zawodowego?

Wiedząc już na czym polega ocena ryzyka zawodowego, można zastanawiać się, w jaki sposób ją przeprowadzić? Otóż, celem uporządkowania całego procesu, powstały konkretne rozwiązania, do których powinny zastosować się zespoły przeprowadzające działania. Warto pamiętać po co sporządza się ocenę ryzyka zawodowego. Ma ona przede wszystkim pomóc w tworzeniu bezpiecznych i przyjaznych miejsc pracy. W ten sposób można ograniczyć wypadki, kontuzje i urazy, na które są narażeni pracownicy. Wobec tego, jakie są metody oceny ryzyka zawodowego? Otóż można wśród nich wymienić:

• Metoda bazująca na Polskiej Normie PN-N-18002;
• Metoda Wstępnej Analizy Zagrożeń (PHA) - bardzo często stosowana przez pracodawców;
• Metoda bazująca na wskaźniku ryzyka (RISC SCORE);
• Metoda polegająca na analizie bezpieczeństwa (JSA);
• Metoda oparta na grafie ryzyka.

Zespoły przeprowadzające cały proces mogą skorzystać z dowolnej metody lub zdecydować się na wykorzystanie kilku z nich jednocześnie, dla jeszcze większej efektywności swoich działań. Wielu pracodawców może się zastanawiać, czy wykonanie ceny ryzyka zawodowego jest obowiązkowe? Okazuje się, że tak. Każdy zakład, zatrudniający pracowników, musi przeprowadzić ten proces.

Kiedy należy przeprowadzić ocenę ryzyka zawodowego?

Wiedząc w czym pomaga ocena ryzyka zawodowego, można się zastanawiać, kiedy warto ją przeprowadzić. Okazuje się, że przepisy prawa polskiego nie określają precyzyjnie tego, co ile i kiedy należy przeprowadzić ocenę ryzyka zawodowego. Cały proces postrzegany jest raczej jako działanie ciągłe i nieustające. Wobec tego ocena ryzyka zawodowego - co ile lat może być konieczne jej wykonanie? Otóż zaleca się, by podejmować takie działania w formie okresowej. Z pewnością przeprowadzenie oceny jest niezbędne w momencie, kiedy w organizacji zaszły zmiany lub w przeciągu ostatnich miesięcy lub lat wystąpiły zdarzenia, które mogą poddawać pod wątpliwość fakt bezpiecznego miejsca pracy. Ocenę trzeba również przeprowadzić w momencie, kiedy zidentyfikowane zostały czynniki mogące mieć wpływ na zdrowie i samopoczucie samych pracowników. Obowiązkiem każdego pracodawcy jest bowiem aktualizowanie tego procesu. Jednak na ile ważna jest ocena ryzyka zawodowego? Otóż na to pytanie również ciężko jest udzielić jednoznaczną odpowiedź. Co do zasady, dokument ten nie ma daty kończącej jego ważność. Jednak nie oznacza to, że nie będzie wymagana jego aktualizacja. Pracodawcy więc powinni o tym pamiętać, a dzięki temu wykreują bezpieczne i efektywne miejsca pracy.