Szklany sufit - czym jest i kogo może dotknąć?

Szklane sufity to sztuczne przeszkody i niewidzialne bariery, które ograniczają dostęp kobiet (lub niektórych grup mniejszościowych) do podejmowania ważnych decyzji i przywództwa w dowolnej dziedzinie, zarówno w sektorze publicznym, jak i prywatnym. Zjawisko szklanego sufitu dotyczy również mniejszości seksualnych, wyznaniowych oraz sprawnościowych i wiąże się z barierą np. przy dojściu do wysokiej pozycji w polityce oraz biznesie. Używa się słowa „szklany”, ponieważ przeszkody te są niewidoczne, bardzo trudne do pokonania i pomagają utrzymać status quo.

Szklany sufit - definicja

Zjawisko szklanego sufitu to klasyczna koncepcja feministyczna, która została już wprowadzona przez amerykański ruch kobiecy pod koniec lat 70. Podczas gdy pierwotnie w koncepcji szklanego sufitu wymieniano tylko kobiety, obecnie stosuje się go również w odniesieniu do mężczyzn i kobiet należących do grup mniejszościowych (np. odmienny kolor skóry, wyznanie, imigranci, osoby o innej orientacji seksualnej).

Szklany sufit uniemożliwia kobietom i mniejszościom dostęp do najlepiej płatnych stanowisk kierowniczych. Oznacza to, że w życiu zawodowym kobiety mogą osiągnąć np. stanowisko menedżerów średniego szczebla, ale wyjście poza określony szczebel kariery jest prawie niemożliwe. Szklany sufit często oznacza, że praca odpowiadająca prawdziwym umiejętnościom, zdolnościom i pragnieniom kobiet pozostaje poza ich zasięgiem. A kiedy utkną na ścieżce kariery, muszą wybierać np. między samozatrudnieniem, rodziną lub ograniczonym awansem zawodowym.

Szklany sufit statystyki

Jeśli chodzi o szklany sufit statystyki napawają optymizmem, okazuje się, że kobiety mogą pokonać tą barierę i wspiąć się na wysokie stanowiska. W naszym kraju w roku 2020 odnotowano 44% stanowisk kierowniczych które zajmowały kobiety. Jest to dobry wskaźnik dla Polski, która znalazła wysoko wśród krajów, w których kobietom powierzono stanowiska związane z zarządzeniem. Czy można stwierdzić, że zjawisko szklanego sufity znika? Niestety nie, ponieważ ograniczenia związane z kobietami nadal funkcjonują i utrudniają im pięcie się po drabince kariery zawodowej. Gdzie jest to najbardziej widoczne? W różnicach płacowych, ponieważ na podobnych stanowiskach to aż 20%. Jak wyglądają efekty szklanych sufitów na świecie? Tutaj szklany sufit statystyki osiąga niepokojące, ponieważ tylko 29% stanowisk menadżerskich zajmują kobiety. Jedynie 20% kobiet pracuje jako dyrektorzy, prezesi, właściciele firm.     

Stereotypy związane z płcią – efekt szklanego sufitu

Podczas gdy mężczyźni i kobiety mają równe szanse edukacyjne, szklany sufit utrzymuje się ze względu na bariery systemowe i stereotypy dotyczące płci. Opinie związane z płcią wpływają bezpośrednio na to, jak pracodawcy wybierają osoby na stanowiska kierownicze oraz jak kobiety i mężczyźni są traktowani w życiu zawodowym. W społeczeństwie panuje przekonanie, że kobiety są bardziej emocjonalne niż mężczyźni, a mężczyźni bardziej agresywni niż kobiety. Od menedżerów najwyższego szczebla oczekuje się drapieżności, sztywności i beznamiętności. Ponadto panuje powszechne przekonanie, że płeć determinuje status. Zgodnie z tym mężczyźni są bardziej kompetentni i inteligentni niż kobiety. Czy szklany sufit ma znaczenie przy rekrutacji i wynagradzaniu? Niestety tak, kobiety zarabiają mniej i stanowią niewykorzystaną pulę talentów. To one zajmując stanowiska kierownicze nastawione są na pracę zespołową i równość wszystkich pracowników, dbają o zadowolenie klientów firmy i pracowników. Zastanawiając się co napisać o sobie w CV, warto podkreślić takie cechy swojego charakteru.  

Co napisać o sobie w CV, aby przebić szklany sufit?

Kobiety szukające zatrudnienia zastanawiają się co napisać o sobie w CV, aby dobrze wypaść? Jest to istotne zwłaszcza na początku swojej drogi zawodowej gdy nie można wykazać się dużym doświadczeniem. Warto poruszyć temat hobby, zainteresowań, pasji to pomoże w uzyskaniu większych szans na zajęcie wyższego stanowiska. Pracodawca analizując informacje na pewno zwróci uwagę na zainteresowania w CV, może się okazać, że ma podobne i zaprosi kandydatkę na rozmowę kwalifikacyjną. Jakie zainteresowania w CV warto zawrzeć? Mogą wiązać się z rodzajem muzyki jaki lubi się słuchać i jak przejawia się ta pasja, czyli na przykład poprzez zbieranie płyt winylowych.  

Dlaczego kobiety zderzają się z efektami szklanego sufitu?

Stereotypy dotyczące płci podsycają również pogląd, że mężczyźni są lepszymi przywódcami niż kobiety. Kobiety z kolei lepiej nadają się do roli troskliwych matek i żon ze względu na zdolność rodzenia dzieci. Stereotypy związane z płcią tworzą na rynku pracy wrażenie, że mężczyźni są bardziej profesjonalni, co sprzyja rekrutacji mężczyzn na stanowiska kierownicze, utrwalaniu szklanego sufitu i utrzymywaniu kobiet na średnich i niższych szczeblach w organizacji. Według stereotypów kobieta sukcesu jest konkurencyjna, bezwzględna i zimna, a kobiety z natury ciepłe i opiekuńcze nie mają niezbędnych warunków i cech, aby osiągnąć szczyt. Szklany sufit jest dyskryminacją i może spowodować spadek motywacji pracowników. Czy można uderzyć pięścią w ten szklany sufit? Tak, ale trzeba posiadać wysoką samoocenę, samozaparcie i dążyć do stałego poszerzania swojej wiedzy. Nierówne traktowanie kobiet w pracy to zarówno ograniczanie uzyskania awansu i oferowanie niższego wynagrodzenie pomimo podobnego stażu pracy i wykształcenia.